Prof. Dr. Yüksel Altaş ve ekibinin toryum ve nadir toprak elementlerine yönelik projesine ödül

Ege Üniversitesinde oluşturulan bilim öncelikli araştırma geliştirme ekosistemi ulusal ve uluslararası başarılara yansımaya devam ediyor. Ege Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü Nükleer Teknoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yüksel Altaş’ın yürütücülüğünü yaptığı “Toryum ve Nadir Toprak Elementlerinin Ayrılma ve Saflaştırılma Proseslerinde Organik Çözücü Emdirilmiş Reçinelerin Etkinliğinin İncelenmesi” başlıklı proje, TÜBİTAK ARDEB Mühendislik Araştırma Destek Grubu (MAG) Yürütme Kurulu tarafından

“Proje Performansdülü” almaya hak kazandı.

Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Nükleer Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Sabriye Yuşan, Prof. Dr. Yüksel Altaş ve ekibini makamında ağırlayarak tebrik etti. Rektör Budak, “Üniversitemizin değerli akademisyenleri nitelikli çalışmaları ile hem bilime hem literatüre hem de ülkemiz ekonomisi ve  sanayisine yönelik önemli önemli projeler hazırlıyorlar. Prof. Dr. Yüksel Hocamız ve ekibinin ülkemizde önemli miktarda bulunan toryum ve nadir toprak elementleri üzerinde geliştirdikleri TÜBİTAK projesi, performans ödülü almaya hak kazandı. Hocamızı ve ekibini tebrik ediyor, başarılar diliyorum” dedi.

Proje hakkında bilgi veren Prof. Dr. Altaş, “ Ülkemizde, Mersin- Akkuyu’da ilk nükleer enerji santrali yapılma aşamasındadır. Nükleer enerji üretiminin temel gereksinimlerinin yerli kaynaklardan sağlanabilmesi, gelecek için oldukça önem arz etmektedir. Toryum temelli yakıtların üretilmesi için yapılacak çalışmalar, oldukça bol toryuma sahip olan ülkemizin dışa bağımlılığını azaltıp, sahip olduğumuz kaynakların değerlendirilmesine olanak sağlayacaktır. Dünyadaki toryum içeren önemli yataklardan birisi ülkemiz Eskişehir Beylikahır yöresinde bulunmaktadır. Aynı zamanda 4.5 milyon ton nadir toprak elementi içeren cevher yatağı hem toryum hem de nadir toprak elementleri üretimi için önemli bir kaynaktır. Günümüzde              hibrid arabalar, elektrikli taşıt araçları, rüzgar türbinleri, güneş enerjisi panelleri, MR cihazları, mıknatıslar, şarj edilebilir piller, dijital kameralar ve cep telefonları gibi birçok ileri teknoloji malzeme ve ürünlerinde kullanılmakta olan nadir toprak elementlerine olan gereksinim de hızla artış göstermektedir. Cevherdeki toryum tenörünün düşük olmasına rağmen rezervin büyüklüğü ve nadir toprak elementlerinin önemi ve miktarı göz önüne alındığında, değerlendirilmesi ülkemiz ekonomisi açısından çok önemlidir. Kompleks yapısı nedeniyle ekonomik olarak işletilemeyen cevher konusunda yetkin kurumların ortak görüşü; nadir toprak elementlerinin ayrılması, saflaştırılmasını içeren bir proses sonucu, toryumun yan ürün olarak değerlendirilmesiyle, cevherin ekonomik olarak işletilebileceği yönündedir. Bu bağlamda, TÜBİTAK 1001 projemizde, sentetik okzalat konsantresindeki toryumu nadir toprak elementlerinden, nadir toprak elementlerini de birbirlerinden olabildiğince saf olarak ayırmaya yönelik geniş kapsamlı çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Çalışmada elde edilen veriler ışığında oluşturduğumuz akım şeması, cevherimize yönelik çalışmalar yapan yetkili kurumların üretim akım şemaları oluşturmasında yol gösterici olacaktır” dedi.

“Proje, birçok nitelikli çalışmaya katkı sağladı”

 Proje çıktılarının birçok alanda önemli katkı sağladığını da ifade eden Prof. Dr. Altaş, “ Proje sonucunda SCI indeksli Q1(2) ve Q3(1) dergilerde 3 özgün araştırma makalesi yayımlanarak, 11 uluslararası bildiri ve 1 ulusal bildiri sunuldu.  Toryum ve Nadir Toprak Elementlerinin Ayrılması Çalıştayı düzenlenerek, cevher işleme konusunda yetkili kurumlar TENMAK Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu, MTA, ETİ Maden gibi şirketler davet edilerek, çalışmada elde edilen veriler ve oluşturulan akım şeması paylaşıldı. Proje kapsamında 1 doktora ve 2 yüksek lisans tezi tamamlandı. Ayrıca proje süresince doktora ve yüksek lisans öğrencilerimizden 5 kişi bursiyer olarak görev aldı. Bu sayede toryum ve nadir toprak elementleri ayırma, saflaştırma teknolojileri gibi ülkemiz için stratejik önem taşıyan bir alanda bilgi birikimi ve deneyime sahip genç araştırmacılar yetiştirilmesine katkı sağlandı. Projemiz ile ilişkili 2 yeni TÜBİTAK ARDEB 1002 projesi yürütülerek,  tamamlandı. 3 yıl süreli ve geniş kapsamlı proje çalışmamızın sonucu çok sayıda proje çıktılarımızın başarılı bulunarak ödüllendirilmesi, tüm proje ekibini onurlandırmış ve motive etmiştir” diye konuştu.

Yürütücülüğünü Prof. Dr. Yüksel Altaş’ın yaptığı proje ekibinde Prof. Dr. Hüseyin Tel, Doç. Dr. Şenol Sert, Doç. Dr. Süleyman İnan ve Arş. Gör. Dr. Berkan Çetinkaya yer alıyor.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı