Su ve İçecek Devlerinden Örnek Sürdürülebilirlik Uygulamaları

ÇEVKO Vakfı, Ekonomi Gazetecileri Derneği (EGD) iş birliğinde geçen yıl başlattığı ÇEVKO Vakfı Söyleşileri ile iklim krizi konusunu tüm yönleriyle masaya yatırmaya devam ediyor. 2022 yılı ÇEVKO Vakfı Söyleşileri’nin üçüncüsü, Türkiye’de Öncü Sanayi Kuruluşlarının İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Çalışmaları başlığıyla gerçekleştirildi. EGD Yüksek İstişare Kurulu Başkanı Celal Toprak’ın moderatörlüğünde, ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer’in de katılımıyla gerçekleşen söyleşide; PINAR Su ve İçecek, MEY DIAGEO ve NESTLE WATERS-Erikli’nin uygulamaları aktarıldı. 

Özellikle son beş yıldır “iklim krizi ile savaşım” ve “döngüsel ekonomiye geçiş”e odaklanan ÇEVKO Vakfı, ÇEVKO Vakfı Söyleşileri ile iklim krizi konusunu tüm yönleriyle ele alıyor.

"ÇEVKO Vakfı Söyleşileri " bu yıl da tüm hızıyla devam ediyor. Ekonomi Gazetecileri Derneği Küresel Isınma Kurultayı Komitesi işbirliğiyle, ÇEVKO Vakfı İklim Değişikliği ve Çalışma Grubu'nun hazırladığı söyleşilerin üçüncüsü, Türkiye’de Öncü Sanayi Kuruluşlarının İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Çalışmaları başlığıyla gerçekleştirildi. Ekonomi Gazetecileri Derneği (EGD) Yüksek İstişare Kurulu Başkanı Celal Toprak moderatörlüğünde, ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer’in de katılımıyla gerçekleşen online söyleşide; PINAR Su ve İçecek, MEY DIAGEO ve NESTLE WATERS-Erikli’nin uygulamaları aktarıldı. Söyleşinin bu ayki konukları ise PINAR Su ve İçecek Ar-Ge Müdürü Burcu Günal Emir, MEY DIAGEO Sağlık Emniyet Çevre Müdürü Çinel İşlek Güncü ve NESTLE WATERS-Erikli Pazarlama Direktörü Can Emci oldu. 

Online toplantının açılışında EGD Yüksek İstişare Kurulu Başkanı Celal Toprak, çevre bilinci yüksek sanayi kuruluşlarının iklim krizi ile mücadelede üstlendikleri öncülüğün önemini vurgulayarak ilk sözü ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer’e verdi. 

ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer, ÇEVKO Vakfı Söyleşileri’nde, farklı sektörlerden sorumlu sanayi kuruluşlarının sürdürülebilirlik ve iklim değişikliği alanındaki çalışmalarının aktarıldığını ifade ederken farkındalık oluşturan bu söyleşilerin önemini vurgulayarak bir an önce aksiyona geçilmesi gerektiğinin de altını çizdi:

“EGD ile birlikte iki yılı aşkın bir süredir bu konferansları düzenliyoruz. Geçen ay da İzmir’de, yine EGD’nin organize ettiği iklimle ilgili bir konferans vardı ki tüm bu söyleşiler, konferanslar, farkındalık yaratmak açısından büyük önem taşıyor. Aksiyona geçmek de farkındalık yaratmak kadar önemli. Çok az zaman kaldı. İklim değişikliği kriz haline geldi. Sanayi kuruluşları da boş durmuyor, bu konuda çok başarılı projelere imza atıyor. Hem diğer paydaşları motive etmek hem de sanayinin bu konuda yaptıkları çalışmaları ortaya koymak açısından bu yılki toplantılarımızı hayata geçiriyoruz. Bugün burada su ve içecek sektörlerinden, sanayinin öncü kuruluşları ile bir aradayız. Tabii döngüsel ekonomiye geçişten de söz ediyoruz, atık olmadan üretimin öneminden söz ediyoruz. Ekotasarım çok gündemde. Bütün ambalajların geri dönüştürülebilir olması, geri dönüştürülebilir malzeme olarak tekrar sürece dahil edilmesi, bütün çalışmaların başında geliyor. Atıkların toplanıp geri dönüşüme kazandırılması sürecinde sanayiciler etkin rol oynuyor. Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu, aslında bize yabancı bir kavram değil. Ülkemizde 15 yıldır (2005-2020) aktif olarak da yerine getirdik, bu çalışmaları yürüttük. Şimdi daha çok önem kazandı, AB döngüsel ekonomiye geçti. Yeşil Mutabakat ile birlikte hem İklim Krizi hem Döngüsel Ekonominin bir arada düşünülmesi ve bunu, bizim ülkemizde de Avrupa’ya ihracat yapan şirketlerin kavraması, uyum sağlaması çok önemli. Bu bakımdan toplantımıza katılan sanayi kuruluşlarımıza, katılımcılara teşekkür ediyorum.” 

 PINAR Su ve İçecek’ten “Çevreye İyi Bak” Misyonu 

PINAR Su ve İçecek Ar-Ge Müdürü Burcu Günal Emir, Yaşar Holding kuruluşlarından Pınar Su ve İçecek’in sürdürülebilirlik çalışmaları hakkında bilgi verdi: 

“Yaşar Holding olarak, 60’lardan bugüne bir misyonumuz ve vizyonumuz var. Pınar Su ve İçecek olarak da bu misyonu ve vizyonu çok önemsiyoruz. Önce tüketicilerimiz ve müşterilerimiz, daha sonra operasyonel mükemmeliyetçiliğimiz, insan kaynağımız, etik duruşumuz, çevresel ve sosyal sorumluluğumuz olarak kategorize etmek mümkün. Sürdürülebilirliğin 17 temel ilkesi kapsamında tüketicimize, çevremize, üreticimize, çalışanlarımıza ‘İyi Bakmak’a çalışıyoruz. “Çevreye İyi Bakmak” ne anlama geliyor? Çevresel etkiyi ölçmeye, iyileştirmeye, doğal kaynaklarımızın korunmasına katkıda bulunmaya çalışıyoruz. Uluslararası gelişmeleri takip etmek, topluluğun iş alanlarıyla sürdürülebilir kalkınma amaçlarına hizmet etmek de en büyük görevlerimiz arasında. Topluluğumuz “Çevreye İyi Bakmak” derken su yönetimini, enerji ve iklim değişikliğini ve atık yönetimini başlıca üç temel prensip olarak ele alıyor. Her bir şirketimizde, tesisimizde İSO 14001 Çevre Yönetim Sistemi’ni uyguluyoruz. Enerji tüketimi ve İklim Değişikliği ile mücadelede İSO 50001 Enerji Sistemi uygulanmakta. Bir firmamızda da çalışmalar devam ediyor. Yaşar Topluluğu, Türkiye’nin 2053 Karbon Nötr olma hedefine hizmet etmek doğrultusunda tüm sürdürülebilirlik çalışmalarını yürütüyor. Topluluk bünyesinde halka açık şirketlerimizde aynı zamanda Karbon Saydamlık projesini iyi uygulama, ölçme ve değerlendirme yöntemlerini benimseyerek her yıl paydaşlarımız için İklim Değişikliği ve Su Raporları hazırlanmakta. BM Küresel İlkeler Sözleşmesi imzacısıyız. TÜSİAD, SKD ve Global Compact Türkiye öncülüğünde oluşturulan İş Dünyası Plastik Girişimi’nin ilk imzacılarından da biriyiz. 

PINAR Su ve İçecek Ar-Ge Müdürü Burcu Günal Emir, su yönetimi ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı konusunda yaptıkları çalışmaları da anlattı: 

“Pınar Su ve İçecek olarak tatlı suyun yüzde 1’inden az kısmını paketliyoruz çünkü gıda güvenliğini önemsiyoruz, tüketicilerin sağlıklı suya erişebilmesi için çalışıyoruz. Tüm süreçte su ayak izimizi de azaltıyoruz. 2018’de yaklaşık 58 milyon litre atık su çıkarken bugün bu oran (2021), 19 milyon. Üç tesisimizde su verimliliği yüzde 95’ken (2020), şu anda yüzde 96. Birim üretim başına atık su miktarı bir önceki yıla göre yüzde 25 oranında azaldı. Tüm tesislerimizde atık su miktarını azaltmak için çalışıyoruz. Topluluk olarak 2050 yılında karbon nötr’e doğru giderken enerji tasarrufu ve iklim değişikliğine yönelik çalışmalar da yapıyoruz. Enerjiyi en verimli şekilde nasıl kullanabiliriz’i sorguluyoruz. Şanslıyız çünkü DESA Enerji gibi bir enerji üreticimiz var. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kurulması, bu kaynaklardan yararlanılması konusunda destek alıyoruz. Sera Gazı emisyon değerlerimiz ise 2019’dan bu yana stabil… Karbon Nötr sertifikasına da sahibiz. Atık Yönetimini özellikle ‘pet’te çok önemsiyoruz. 2021 yılında da devam eden ambalaj optimizasyon ve yalınlaştırma projeleri ile birlikte belirli ürün gruplarında Polietilen Tereftalat kullanımı, yüzde 15.9 oranında azaltıldı. Bütün ürün gruplarının toplamında kullanılan Polietilen Tereftalat ise 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 8.47 oranında azaldı. Polietilen kullanımında ise bir önceki yıla göre yüzde 11.8 azaltım sağlandığını da eklemeliyim. Pınar Su ve İçecek, tüm üretim tesislerinde atık yönetimi faaliyetlerini Sıfır Atık Belgesi ile sertifikalandırmakta. Ciddi çalışmalar yapıyoruz, tehlikeli atıklar konusunda da. Toplam tehlikesiz atık oranı 2019’da 525.90 tonken, 2021 yılında bu oran, 646.18 ton oldu. Genel toplam ise 2019’da 945.75 tondu, 2021’de 1.162.64 ton olarak kayda geçti.”

MEY DIAGEO’nun Misyonu “Tohumdan Kadehe Sürdürülebilirliğe Öncülük Etmek” 

MEY DIAGEO Sağlık Emniyet Çevre Müdürü Çinel İşlek Güncü, Mey Diageo’nun sürdürülebilirlik yaklaşımı hakkında önemli bilgiler verdi:  

“Mey Diageo, çiftçi bir şirket. Tarıma dayalıyız, hem de sanayiciyiz. Misyonumuz, geçmişin mirasını bir sonraki kuşaklara aktarmak. Dolayısıyla her alanda sürdürülebilirlik, bizim için vazgeçilmez. O yüzden ‘Tohumdan Kadehe Sürdürebilirlik’ diyoruz. Türkiye’nin birçok yerinde bağlarımız ve üretimiz tesislerimiz, satış ofislerimiz mevcut. Sürdürülebilirlik yolculuğumuz ise 2007 yılında başladı. Karbon ayak izini azaltmak için ilk çalışmalara, 2007’de başladık. 2011 yılında, ürün karbon ayak izi hesaplanmasına başlandı. 2019’da Global Compact imzacısı olduk. 2021’de ilk sürdürebilirlik ilerleme raporumuzu yayınladık. 2022’de de bir ay önce yayınladık. 2017-2020 yılları arasında 320 projeye, 2021 yılında 67 projeye imza attık. Katkıda bulunduğumuz ilk beş SKA (Küresel Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları) ise sırasıyla şöyle sıralanabilir: Sorumlu Üretim ve Tüketim, İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme, İklim eylemi, Karasal Yaşam, Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar. ‘Ekosistem 2030: İlerlemenin Ruhu’ anlayışımızda da birçok başlık var. Sorumlu Tüketim, Kapsayıcılık, Biyoçeşitlilik, Sera Gazı Emisyonları gibi… 2030 yılına kadar karbon nötr çalışmaları ile tüm operasyonlarımızda net sıfır karbona ulaşmak, tedarikçilerimizle işbirliği yaparak onların karbon oranlarındaki payımızı yüzde 50 azaltmak, üretim sırasında tüm elektrik gereksinimi yüzde 100 yenilenebilir kaynaklardan sağlamak ve net sıfır karbon hedeflerimizden. 2007’den bu yana sera gazı emisyonlarımızı azalttık. Yenilenebilir enerjiden üretilmiş elektrik kullanıyoruz. Alaşehir, Nevşehir ve Tarsus’ta, ihtiyaç duyduğumuz enerjinin bir kısmını üretilmiş biyogazdan ve biyokütleden elde ediyoruz. Yürüttüğümüz çalışmalar ile daha az fosil yakıt kullanıyoruz.”

MEY DIAGEO Sağlık Emniyet Çevre Müdürü Çinel İşlek Güncü, su kullanımı konusundaki Türkiye geneline yayılan projeleri nasıl hayata geçirdiklerini de şöyle anlattı: 

“2016 yılına kadar su sıkıntısı çeken tüm bölgelerimizde yaptığımız her içecekte kullandığımızdan daha fazla suyu yerine geri koymak; 2030 yılına kadar yaptığımız her içecek için bugünden yüzde 40 daha az su kullanmak; su kalitesinin artırılmasından sanitasyon ve hijyene erişimin iyileştirilmesine kadar tüm ülkede sosyal sorumluluk projeleri yapmak da diğer hedeflerimiz… Şimdiye kadar da üretimdeki suların yeniden kullanımını sağladık, temiz su arıtma ünitesi geri yıkama sularının yeniden kullanımı ve atık su arıtma tesisi çıkış suyunun arıtma tesisi polimer ünitesinde yeniden kullanımı gibi önemli projelere imza attık. 2021 yılında su stresi olan bölgeler belirlendi ve bu bölgelerde doğadan alınan suyun tamamının yerine konması projeleri hız kazandı. Amaç, kaynak verimliliği dedik ve suyu yerine koyma olarak adlandırdık. Belediyeler, kamu kurumları, üniversitelerle çalışmalar yaptık. Yakın dönem su kazanım projelerimiz ise Manisa’da, Şahyar damla sulama projesi; Nevşehir’de, üniversite yeşil alan sulama projesi; Tarsus, Alaşehir ve Acıpayam’da, perlatör yatırımı. Ayrıca direkt operasyon olan yerlerde sıfır atığa ulaşmak, tüm ambalajlarımızı yüzde 100 geri dönüştürülebilir yapmak, ambalajlarımızdaki geri dönüştürülebilir malzeme içeriğini yüzde 60’a kadar çıkarmak, toplam ambalaj ağırlığımızda yüzde 10 azalma sağlamak ve rejeneratif tarım eğitimi alan çiftçileri desteklemek de hedeflerimiz arasında. Tüm tesislerde sıfır atığız. Anason posalarından buhar elde ediyoruz. Üzüm cibreleri hayvan yemi olarak kullanılırken üzüm sapları, komposttan gübre üretimi veya biyometanizasyon/ yakıt olarak enerjiye dönüştürülüyor. Türkiye’de ilk kez arıtma çamurundan tuğla üretimi hammaddesi (Alaşehir fabrikamızda, üniversite ile birlikte yaptığımız bir proje) gerçekleştirdik ve ödül aldık. Arıtma çamuru, evsel atıklar biyometanizasyon ünitelerinde elektrik enerjisi elde etmek için kullanılıyor. Tasarımda da sürdürülebilirlik bizim için çok önemli. Çevreye dost tasarımı savunuyoruz. Yüzde 99.9 geri dönüştürülebilir ambalaj kullanıyoruz. Kaynak kullanımımız, yüzde 20-30 geri dönüştürülmüş içerikten (malzeme içeriği). Dizaynda da toplam ağırlık oranı hedefimiz, yüzde 10… Sürdürülebilir tarım kapsamında rejeneratif eğitimi alan çiftçi sayısını 2 katına çıkarmak, araziyi yenilemek ve biyoçeşitlilik oluşturmak için 150 bin küçük toprak sahibi çiftçiyi, yenilikçi teknikler ile desteklemek, döngüsel ekonomiye katkıda bulunmak istiyoruz. Sürdürülebilir Tarım projelerimiz arasında da Kayra Oldvine Semillon Projesi, Anason Çiftçi Belgesi, Anason Islahı Projesi, Yeni Nesil Çiftçilik Projesini sayabiliriz. Bağlarda da sürdürülebilirlik çalışmalarımız devam ediyor.” 

NESTLE WATERS Pazarlama Direktörü Can Emci: Kurumsal Bir Vatandaş Olarak Sürdürülebilirliği İşimizin Merkezinde Tutuyoruz! 

NESTLE WATERS-Erikli Pazarlama Direktörü Can Emci, Nestle Waters olarak dünyanın en büyük ambalajlı su şişeleyicisi olduklarını söylerken sürdürülebilirliği merkeze aldıklarını örneklerle anlattı: 

“80 ülkenin üzerinde operasyonumuz, Türkiye’de de gurur duyduğumuz iki fabrikamız var. Sağlıklı bir hayat için Nestle olarak hidrasyonu teşvik ediyoruz… Su bizi dönüştürdü, sağlığımız için de büyük önem taşıyor. Toplumlarımız ve dünyamız için de. Hepimiz biliyoruz ki sağlıklı bir hidrasyon için yeterli su alımı çok önemli. Ama bugün su kaynakları konusundaki endişeler ve plastiğin etkisi, ambalajlı suyu tercih eden insanların çelişki duyabilecekleri bir konu durumuna geliyor. Sürdürülebilir bir şekilde tedarik edildiğini ve paketlendiğini bilmek, herkesin hakkı. Nestle Waters olarak suyu daha sürdürülebilir yollarla sunmak için uğraşıyoruz. Türkiye’de iki büyük tesisimiz var ki Uludağ Kestel Dolum Tesisi, 19 futbol sahası büyüklüğünde. Nestle’nin dünyadaki en büyük dolum tesisi. Türkiye, Nestle Waters dünyasının ilk beş büyük ülkesi içinde. 11 milyon haneye direkt ulaşan bir dağıtım ağımız var (Home and Office Delivery). Dünyadaki pek çok ülkeden farkımız, damacana işimiz. Türkiye’de lideriz diyebilirim. Haneye ulaşan direkt dağıtım ve perakendede, hızlı tüketim sektöründe hizmet veriyoruz. Uludağ’ın eşsiz suyunu, 60 yılı aşkın süredir, lezzetli ve güvenli bir şekilde Türkiye’nin dört bir yanındaki tüketicilerimize sunuyoruz. Başta çocuklar olmak üzere toplumun her kesimine sağlıklı su içme alışkanlığı kazandırmayı hedefliyoruz. Bu topraklara yatırımımızı sürdürüyoruz. Uludağ Kestel Dolum Tesisi ve Uludağ İnegöl Tesisimiz ile bölgedeki üretimi ve istihdamı sürekli artırıyoruz. Sürdürülebilirlik işimizin odağında. Şişe başı elektrik tüketimi yüzde 38 azaltıldı. Su tüketimi yüzde 30, plastik ambalaj kullanımı yüzde 24, karbon ayak izi ise yüzde 54 oranında azaltıldı. 2025 itibariyle kullandığımız suyun tamamını su havzamıza tekrar geri kazandıracağız. Karbon nötr olacağız. Tüm ambalajlarımız tekrar kullanılabilir veya geri dönüştürülebilir olacak. 1 litrelik sularımız, yüzde 50’si geri dönüştürülmüş malzemeden üretilen şişelerle satışta. Uludağ’ın biyoçeşitlliiğini korumak ve gelecek kuşaklara emanet etmek için çalışıyoruz.” 

Nestle Waters Pazarlama Direktörü Can Emci, markalarından “Erikli”ye de ayrı parantez açtı: 

“Tek kaynaktan çıkıyor, kaynağımız Uludağımız… Korumaya, kollamaya özen gösteriyoruz; gelecek nesillere aktarmak için çaba gösteriyoruz. Türkiye’nin en bilinen markası, Erikli. Pazar payı ve satış hacmi olarak lider. Yıllardır bu liderliğini sürdürüyor. Çeşitli paket kategorilerinde var: Pet, premium pet, cam ve geri dönüşümlü pet malzemelerden ürettiğimiz recycle pet. Erikli olarak dünyanın en büyük su markalarından biriyiz. 6. Kez üst üste Türkiye’nin en sevilen suyu seçildi (Lovemark araştırmalarında). Bu yıl da 7. kez almak istiyoruz. Sürdürülebilirlik yaklaşımımızdan söz etmek istiyorum ki bu işin sürdürülebilir olması, çok önemli. Nestle ve Nestle Waters olarak her zaman merkezimizde. Bütün ticari, pazarlama planlarımızda sürdürülebilirlik, merkezimizde konumlanıyor. Tüm bireyler için sağlıklı hidrasyonun sağlanması, yaşam kalitesini artırmak ve sağlıklı bir gelecek için toplumların desteklenmesi, sıfır çevresel etki için çaba göstermek (dünyamız için), üç önemli önceliğimiz… Ne yaptık? 2009-2020 yılları arasında, şişe başı elektrik tüketimi yüzde 38 azaltıldı. Şişe başı su tüketiminde yüzde 30 tasarruf sağlandı. Şişe başı karbon ayak izi yüzde 54 oranında azaltıldı. Şişe başı plastik ambalaj kullanımı, yüzde 24 azaltıldı. Toplam üretim hacmimizin en az yüzde 30’unu oluşturan damacanaların tamamı, geri dönüştürülebilir hale getirildi. Yaklaşık 10 bin çocuğa su tasarrufu eğitimi verdik. 2020 yılında Sıfır Atık sertifikamızı aldık (Uludağ Kestel Fabrikası). İki yenilikçi ambalajımız da var, yüzde 50’si geri dönüştürülebilir malzemeden… 2025-2050 yılları arası taahhütlerimiz de sıralayalım: 2025 yılı itibariyle ambalajlarımızın tamamının tekrar kullanılabilir veya geri dönüştürülebilir olmasını hedefliyoruz. Türkiye’de, su kategorisinde oran olarak yüzde 99.9’dayız. Yenilenebilir enerji kullanmayı hedefliyoruz. Şişelerimizin tamamını geri dönüştürülebilir pet malzemeden üretmek, kullandığımız suyun tamamını su havzamıza tekrar geri kazandırmak, piyasaya sunduğumuz pet şişe miktarı kadar piyasadan pet şişe toplamak diğer hedeflerimiz arasında. 2025’te karbon nötr (su kategorisinde), 2050’deki hedefimiz ise net zero emisyonu (karbon salımı kapsamında).”

ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer, konuşmacılara teşekkür etti ve bu söyleşide olduğu gibi şirketlerin yaptıkları çalışmaları paylaşmalarının bir kez daha önemine değindi: 

“Tüm şirketler belli hedeflere doğru hızla koşuyor ve bugün burada yaptıkları çalışmaları paylaşmaları, büyük önem taşıyor. Belli sorunlar tabii ki var. Plastikle ilgili… Öncelikle depozito sistemine uyum sağlamalıyız. Atıklarımızı kaynakta ayrı toplamalıyız, geçmişten daha iyi olmalıyız. Yapacak çok işimiz var ama öncü sanayi kuruluşları, görevlerini layıkıyla yerine getiriyor.”

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı